Antoni Dorff – Sędzia w Tykocinie w czasach pruskich, francuskich i ruskich.

 

 

 

 

Antoni Adam Dorff, syn Wojciecha i Walerii z Boratyńskich, urodził się 16 stycznia 1757 w Łabętniku parafii Rajgród. 

 

 

Akt urodzenia i chrztu AA Dorffa.

 

"W drugiej połowie XVI wieku właścicielem Łabętnika był Marcin Dorff podstarosta rajgrodzki, a następnie jego potomkowie. Jeden z nich, Antoni Dorff, wsławił się lokalnym przywództwem powstania kościuszkowskiego".* 

"30 czerwca 1794 r. pod Rajgrodem zebrało się, w ramach pospolitego ruszenia, 1300 ludzi. Na czele powstańców, którzy sami wybrali swego dowódcę, stanął Antoni Dorff z Łabętnika".**

 

*Joanna Kotyńska-Stetkiewicz, "Dwory i dworki", s.118.   http://pbc.biaman.pl/Content/42155/PDF/1-272-do-druku-biebrza-net.pdf

**Arkadiusz Chiliński, "Rajgród i jego mieszkańcy...", s. 37.    http://pbc.biaman.pl/Content/28996/PDF/Praca%20Magisterska%20-%20calosc%20poprawiona.pdf

 

 

***

Gdy żenił się z Marianną Łaską, córką Kazimierza* i Zofii z Truskolaskich, a było to 19 listopada 1798 w Kubrze (obecnie Przytuły), sprawował  już urząd Sędziego Komisji Królestwa Prus Ziemi Bielskiej w Tykocinie.

 

A Dorff mieszkał w Dobkach już przed 1798 r.

 

Od urzędników pruskich wymagano bezwzględnego posłuszeństwa i wojskowej dyscypliny. Pozycja społeczna tej grupy była znaczna, ale znane było wówczas powiedzenie: „ Pracować dla króla Prus, znaczy pracować za darmo”.

 

***

 

Dorffowie zamieszkali w Dobkach i byli właścicielami tamtejszego folwarku, a od połowy 1820, dzierżawili  również  Lipniki**.

 

Mapa z przed 1807 r.

W Dobkach w 1799 urodziła się ich pierwsza córka Katarzyna, a potem jeszcze 5 kolejnych. W Dobkach zmarła 17 - letnia Józefa i pochowana jest (przy rodzicach?) gdzieś na tykocińskim cmentarzu.

 

Julianna Dorff, będzie żoną Stanisława Suchodolskiego, dziedzica w Zawadach Kościelnych.

 

***

 

W czasach pruskich, Sąd Komisji Królestwa Prus, znajdował się w budynkach po dawnym klasztorze bernardynów za rzeką. 

 

W czasach Księstwa Warszawskiego, nową granicę z Rosją wytyczono na Narwi, a wówczas urząd ten zmienił nazwę na Sąd Pokoju Powiatu Tykocińskiego i ulokowano go w dawnej „Rezydencji Ekonomicznej”, w mieście. Antoni Dorff  był Sędzią Pokoju, na pewno jeszcze w 1825 r.

 

Fragm. księgi metrykalnej z podpisem sędziego Dorffa.

 

Antoni Adam Dorff zmarł 2 listopada 1837 roku, mając 79 lat. Wówczas jego żona Marianna, sprzedała Dobki i przeniosła się do Tykocina. Tu żyła jeszcze 17 lat, utrzymując się z zebranych kapitałów**. Zmarła dopiero w 1854 r.

 

 

Akt zgonu AA Dorffa - Sędziego Sądu Pokoju Powiatu Tykocińskiego.

 

 

*Kazimierz Łaski –  był komornikiem ziemi wiskiej.

**https://repozytorium.uwb.edu.pl/jspui/bitstream/11320/1314/1/Choinska_Malgorzata_doktorat.pdf  s. 410 i 446.